3-оят
“Улaр эсa ҳaтто ҳaмроҳим Титусни, юнон бўлишигa қaрaмaй, хaтнa бўлишгa мaжбур этишмaди.”
Улар Павлус билан бўлган мажусий Титусни ҳам қабул қилишди ва Мусо қонуни асосида уни хатна қилинишига мажбур қилишмади. Шу орқали ҳаворийлар Павлуснинг иноят хабарини қабул қилишганини кўрсатишди. Худонинг инояти қонунга қарама-қарши қилиб қўйилади; тўғрироғи, иноят қонундан юксакроқ туради ва биз энди қонун асосида эмас, балки иноят асосида Худо билан муносабатга эга бўламиз. Хатна қилишнинг ўзи ёмон демаяпман, балки ўша пайтдаги яҳудийлар қонунни бажараши орқали Худо олдида зўларини о қлашмоқчи бўлдилар ва хатна қилиш қонун бажарашнинг бир қисми эди. Ўша даврларда бошқа халқдан эркак киши яҳудий бўлишни истаса, у албатта хатна қилиниши шарт эди, бу яҳудий бўлишнинг бир қисми эди.
Бу оятдаги “юнон” сўзи Янги Аҳдда ҳамма мажусийлар, яъни яҳудий бўлмаган одамларга нисбатан ишлатилади. Эски Аҳдда яҳудийлар Худонинг ягона халқи эди, ва мажусий сўзи ҳамма яҳудий бўлмаганларга тегишли эди. Бироқ энди Янги Аҳдга асосан Исо Масиҳнинг қайта тирилганига ишонадиган ва Уни Раббий, деб қабул қилган киши Худонинг ягона халқи бўлиб, қолган ҳамма одамлар мажусийлар, деб қаралади. Чунки Худо билан муносабатга етаклайдиган ягона эшик – Исо Масиҳдир ва У орқали кирган кишигина Худонинг фарзанди бўла олади, қолганлар эса бундай имтиёздан маҳрум бўлади; албатта, улар ҳам худди шундай Исога ишониб, Уни қабул қилишса, улар ҳам шундай имтиёзга эришади.
4-оят
“Фaқaт бaъзи соxтa биродaрлaр лип этиб орaмизгa суқилиб киришгaн эди. Улaр бизгa Исо Мaсиҳ aто этгaн озодликни кўролмaй, бизни янa қул қилмоқчи эдилaр.”
Сохта биродарларни ўзларини масиҳий деб атаб, аслида эса Исога ишонмасдан, одамлар тузган қонун асосида яшайдиган килишлар эди. Улар яширинчи услубда жамоатга суқилиб киришган эди, яъни соҳта биродарлар “мен соҳта биродрман” деб келмайди; аксинча бундайлар юзиаки қарашда ўта диндор ва ухдожўй бўлиб кўринади, лекин фарзийлар каби уларнинг ичи зулматга ва золимликка тўла бўлади.
Бундай одамлар аввал чиндан ҳам масиҳий бўлган бўлиши мумкин, фақат эндиликда улар қонунни бажариш шарт, деб таъкидлаб, шунга ишониб Худо иноятидан узоқлашган эди. Бундай одамлар илгари нажот топган бўлсаларда, кейинчалик ўзларини қонун бажариш билан оқламоқчи бўлиб, нажотдан узоқлашиб, охир оқибатда мажусийлардек бўлиб қоладилар. Чунки қонунни бажариш шарт, дейиш орқали улар Исо Масиҳдан ва Унинг хочдаги қилган ишидан воз кечган бўлиб, Худо иноятини рад этга бўладилар. Бундай ҳолатда Муқаддас Руҳ бундай одамлар ичида фаолиятини тўхтатади ва улар секин-секин зулматга ботиб кетадилар. Бундай вазиятдан қутулишнинг ягона йўли – нажот топиш билан бир хилдир, яъни инсон доимий равишда Исо Масиҳнинг қайта тирилганига ишониши, Уни Раббий деб қабул қилиши ва хочда қилган ишига ишончини қаратиши шарт, шундай қилган одам доим нурда яшайди.
Улар жамоатга келиб масиҳийлар эркинлигини кўришади ва секин-секин шу эркинлик ўрнига одамларни қулликка олиб киришга ҳаракат қиладилар. Масалан, улар “мажусийлар Исога ишониб, нажот топганлирадина кейин Мусо қонунин бажарашлари керак” деб ўқитишар эди. Бу билан эса одамлар қонунга қул бўлиб қоладилар ва иноятда эмас, балки башарий тана амри билан яшашни бошлашади. Павлус шунга қарши чиқяпти. Масиий эркинлиги Исо Масиҳдадир, яъни доим ишончимиз Исо Масиҳга қаратилган бўлса, биз доим шу эркинликда яшаймиз; бироқ биз ишончимизни ўзимизга ёки яна бошқа нарсаларга қаратсак, эркинликдан маҳрум бўлиб, қуллик остида бўлиб қоламиз.
Бу ерда эътибор берсангиз, масиҳийлар Исо Масиҳда эркинликка эга эканлигини ёзилган. Яъни сиз, масиҳий, эркинликка ҳозирнинг ўзида эгасиз, бунинг учун сиз ҳеч нарса қилишингиз керак эмас. Сиз эркинликка эришиш учун ҳеч қандай иш қилишингиз керак эмас, ҳеч нарса айтишингиз керак эмас, ҳеч нарса ўқишингиз керак эмас. Худо сизга эркинликни нажот топганингизда берган ва энди сизнинг вазифангиз шу эркинликда туришдир (Галатияликларга 5:1).
Бу эркинликни йўқотиш учун инсон Исо Масиҳдан воз кечиши керак, яъни ишончини Исо Масиҳга ва Унинг хочда қилган ишига қаратмаган киши, шу эркинликдан маҳрум бўлади ва қонун остида яшаб, гуноҳкор табиатга қул бўлиб қолади. Табиийки ҳеч қандай имонли киши бундай аҳволга тушишни истамайди, бироқ ҳамма ҳам қандай қилиб шу эркинликда туришни ва уни қўлдан чиқармасликни билмайди. Агар сиз шу сатрларни ўқияпган экансиз, сиз буни аллақачон биласиз. Буни кўпроқ тушинишингизга Худонинг Ўзи ёрдам берсин!
5-оят
“Биз эсa Xушхaбaрнинг ҳaқиқaти сизлaр билaн aбaдий бўлсин деб, бир дaм ҳaм улaргa ён бермaдик.”
Хушхабарнинг ҳақиқатини қисқача қилиб ифодалайдиган бўлсак, уни “ишонч билан оқланиш” деб айтсак бўлади. Бу ҳақда қанча гапирсак ҳам кам, шунинг учун яна қайтарайлик. Ишонч билан оқланиш деганда, инсон Худо олдида оқланиши учун Худонинг нажотлик режасига ишониши керак. Фақатгина Худо борлигига ишонишнинг ўзи етарли эмас, чунки ёвуз руҳлар ҳам Худо борлигига ишонишади ва қўрқувдан титрашади, чунки бундай билим ва ишончнинг ўзи нажот топиш учун етарли эмас. Инсон албатта Худо Ўзи белгилаган, берган, кўрсатган, айтган ва Китобида ёзиб қолдирган нажотлик режага ишониши шарт.
Бу режани эса қичқача қилиб “Исо Масиҳ ва Унинг хочда михлангани” деб ифодаласак бўлади. Яъни Худонинг нажотлик режасига биноан Худонинг Ўғли Исо Масиҳ бу ерга инсон танасида келади, биринчи Одам Ато қилолмаган ишни бажарди, яъни бутун ҳаёти давомида Худога итоатда бўлиб, битта ҳам гуноҳ қилмасдан яшади. У гуноҳ қилмагани ва гуноҳсиз комил бўлиб туғилгани учун ҳам Исо ўлимга лойиқ эмас эди, бироқ биз, яъни бошқа гуноҳкорлар, ўз гуноҳлари туфайли ўлимга маҳкум бўлган одамлар учун хочда ўлди. Бу ўлим орқали Исо инсоннинг қарзини тўлади ва шу билан инсонни қутқарди. Мана шу нажотлик режадир, шунга ишонган одам нажот топади.
Демак, Павлуснинг мақсади айнан мана шу Хушхабар ҳақиқати сақлаб қолиш эди ва Галатиядаги масиҳийлар шу ҳақиқатни қаттиқ ушлашларини истарди. Шунинг учун айрим жойларда Павлус жудда қаттиқ гапиради, акс ҳолда имонлилар алданиб, нажотни йўқотишлари мумкин эди. Шунинг учун ҳам у соҳта биродарларга йўл бермади ва уларга қарши чиқди. Яъни бу ерда Павлус уларга бўйсунмади ва уларга ёқмоқчи бўлиб, хабарни ўзгартирмади. Биз ҳам худди шундай тарзда Инжил Хушхабарини ўзгартирмасдан, уни воизлик қилишимиз керак, фақат шундай воизлик натижасида одамлар нажот топиши мумкин.
